De gezondheid_ La santé

La santé

Le jeune dogue allemand a, par rapport à beaucoup d'autres races, une croissance aussi rapide qu'importante.
Il passe en effet d'un poids de naissance d'environ 500 grammes au poids adulte d'environ 80 kg pour un mâle. Pour ce qui est de la taille et de la longueur des os, le Dogue atteint sa hauteur vers 13 mois, les os longs étant à ce moment pratiquement ossifiés. Ensuite, le Dogue s'étoffe et prend encore de la masse jusqu'à 2 ans et demi. La croissance du squelette se fait par maturation et ossification des cellules cartilagineuses. Il semble que cette croissance se fasse quelque peu par à-coup.

La taille, la masse et la vitesse de croissance font du dogue ce qu'il est : un géant. De fait, ces caractéristiques peuvent amener de nombreux problèmes de santé et plus encore si les circonstances de vie (nourriture, soins et exercice) ne sont pas adéquates. Dans le chapitre suivant, je vous exposerai brièvement comment on peut favoriser une croissance harmonieuse en évitant le plus de problèmes possible afin de vivre le plus agréablement avec lui.

Nous envisagerons bon nombre d'aspects de la vie du chien, en commençant au moment de son achat chez l'éleveur où la plupart du temps il vit encore en fratrie à l'âge d'environ 6 semaines. Passant par l'âge adulte, nous arriverons aux "seniors". L'âge auquel le chiot quitte l'élevage est dans notre cas d'environ 10 semaines: ce qui est plus tard que pour de nombreuses autres races et qui augmente d'autant la responsabilité de l'éleveur en ce qui concerne la santé, la croissance et le comportement du chiot. Un bon contact et échange avec l'éleveur en symbiose avec notre vétérinaire est donc très important en cas de questions ou de problèmes de santé.

Un abord plus large nous amène à considérer que le rôle des associations qui s'occupent de promouvoir la race (C.B.D.A. ou S.R.S.H.) est primordial. Répertorier et analyser les problèmes de santé spécifiques et assurer le suivi par conseils ou règlements sont des tâches qui prendront de plus en plus d'importance dans les années à venir.

L'information demeure le mot-clé.


Le phase de croissance

du chiot à l'adulte :
Chaque amateur de dogue qui en acquiert un, commence par la phase la plus compliquée de la vie du chien: la croissance. C'est à ce moment que le caractère, le comportement, l'aspect et la santé établissent la base de leur développement. Bien qu'une série d'éléments soient génétiquement déterminés, une influence indéniable pourra être exercée par les soins, l'alimentation et l'exercice. Nous devons être conscients du fait que des caractéristiques physiques et comportementales peuvent être héréditaires à des degrés divers. Par exemple, la couleur du Dogue sera déterminée principalement par des éléments génétiques. On peut y changer grand chose par des soins. Par contre, pour ce qui est de la dysplasie des hanches, on considère que la détermination génétique n'intervient que pour 30%: elle doit exister génétiquement pour apparaître mais de nombreux agents "favorisants" dépendent du milieu.

Une croissance optimale suppose une alimentation régulière et adaptée ainsi que des soins et une bonne hygiène de vie. Il n’est cependant pas évident de décrire précisément ces différents facteurs. Néanmoins, je le tenterai.


L'alimentation

Une alimentation optimale s’inscrit dans un schéma normal de croissance, sans excès ni faiblesse pondérale, avec une bonne santé où toutes les fonctions vitales peuvent s’exercer au mieux. La nourriture doit être appétissante : rien n’est plus déplaisant qu’un chien qui boude son repas. La digestibilité doit être telle qu’elle amène une évacuation normale, bien formée, une à deux fois par jour. On ne peut forcer un chien à plusieurs petites évacuations par jour.

Il faut tenir compte de plusieurs points dans la composition de l’alimentation :

  • pendant la croissance, les besoins sont (légèrement) plus importants pour la plupart des ingrédients.
  • les besoins énergétiques déterminent la quantité dont le dogue a besoin.
  • la quantité d’aliment "sec" dépend du type de nourriture : pour des granulés, elle est d’environ 90%, pour des boîtes d’environ 25%, pour de la viande (panse) d’environ 30%.
  • il vaut mieux plusieurs petits repas qu’une grande quantité de nourriture qui traîne toute la journée, tant pour questions d’hygiène que de contrôle de ce que le chien mange réellement.

L'exercice

Une évolution normale tenant compte de l’âge du chiot lui permettra, petit à petit, de courir plus longtemps ou plus souvent. On peut aussi laisser le chiot vivre sa vie dans son environnement propre (maison ou jardin) et trouver alors, lui-même, son propre rythme. S’il faut le promener, il faut le faire au début en laisse pour ensuite, plus tard, le laisser courir dans les bois ou à la plage tout en restant prudent : les jeux parfois brutaux des chiens adultes sont souvent cause de blessures.

Monter ou descendre un escalier et sauter sont des mouvements que chaque jeune ou moins jeune chien doit être capable de faire mais évidemment avec plus de mesure chez un jeune Dogue. Son jeune squelette est fragile et très sensible au surmenage. A partir de 9 mois, on pourra aussi lui faire suivre un vélo au trot sur de courtes distances.


Les soins

Dans ce chapitre, je m’en tiendrai aux soins indispensables dans le cadre de la santé et de la prévention des maladies. Les choses suivantes sont d’importance :

  • La vermifugation régulière : Dès son arrivée comme chiot jusqu’à l’âge de 6 mois, il est préférable de vermifuger tous les mois. Ensuite, on le fera tous les 6 mois. Il existe des pâtes ou des tablettes qui agissent contre de nombreuses formes de vers et leurs larves. Vous pouvez facilement vermifuger votre chien vous-même.
  • Les vaccinations : On vaccine les chiens afin de les prémunir contre toute une série de maladies virales ou bactériennes. Le schéma classique de vaccination est le suivant :
    6 semaines: 1ère vaccination (Maladie de Carré & Parvovirose)
    9 semaines: 2ème vaccination (Parvo & Leptospirose)
    12 semaines: 3ème vaccination (Cocktail : Parvo/Lepto/Carré/Toux)
    16 semaines: 4ème vaccination (Eventuel rappel Parvo/Lepto En cas de voyage à l’étranger : Antirabique)


Les vaccinations doivent toujours être faites par votre vétérinaire.

  • Le contrôle de santé: Au moment de la vaccination de 6 semaines, le vétérinaire contrôle une série de points qui sont notés dans le carnet de vaccination. Un second contrôle sera effectué à 12 semaines, le chiot étant chez son nouveau propriétaire. Certaines affections génétiques ou congénitales peuvent alors être mises en évidence et permettent de se poser à juste titre des questions sur l’état de santé du chiot.
  • Les soins extérieurs :Contrairement à une idée très répandue, on peut sans problème laver régulièrement le chien. On conseillera toutefois d’utiliser un shampoing spécial. Les ongles, s’ils ne sont pas usés naturellement peuvent être coupés. Normalement, ils ne doivent juste pas toucher le sol, le chien étant debout au repos. Il est recommandé de maintenir la denture du jeune chien propre en lui donnant des objets à ronger, en la nettoyant ou en la faisant nettoyer par le vétérinaire.

Chez le chien, la bouche est aussi source d’infections chroniques et a de cette façon une influence sur la longévité. La prévention des parasites externes de la peau et du pelage (puces – poux – tiques ou gales) se fait par l’application de shampoings spéciaux, de gouttes ou de sprays, habituellement toutes les 4 semaines, l’ingestion de tablettes (surtout contre les puces) ou le poudrage. L’emploi du collier anti-puces reste aléatoire chez un chien de la taille du Dogue Allemand.

Points d’attention particuliers :
Les oreilles: l’entretien régulier à l’aide d’un produit de rinçage spécifique est recommandé. L’emploi de coton-tiges est à proscrire, il ne fait que repousser les impuretés plus avant dans le conduit auditif.
Les yeux: sécher et enlever les sécrétions ou les traces de larmes autour de l’œil, en cas de nécessité. Chez certains Dogues, les paupières trop lâches amènent une irritation provoquant une sécrétion lacrymale abondante qui elle-même entretient l’irritation…
Les glandes anales: le chien a deux glandes anales situées sous l’anus avec lesquelles il laisse son empreinte sur les excréments. Celles-ci peuvent s’obstruer ce qui provoque une irritation et un prurit à la base de la queue. On peut essayer de vider ces glandes par pression ou demander au vétérinaire de régler le problème.
Le fourreau du mâle: l’écoulement d’une goutte de temps à autre est normal. Si on trouve cela gênant ou lorsque la sécrétion de vient trop abondante, on peut rincer la verge et le fourreau avec un produit adéquat.


Quelques problèmes de santé et leur traitement

Un survol complet de toutes les maladies et affections possibles chez le dogue dépasserait le but de cet exposé. C’est pourquoi j'essayerai d’aborder les plus courantes en usant d’un langage compréhensible pour tous. Vous trouverez par ailleurs un avis de traitement, mais, en définitive, il appartient à votre propre vétérinaire de déterminer la thérapeutique adéquate. J’ai classé les affections selon les parties anatomiques concernées :

Système locomoteur (Orthopédie) :
Des troubles de croissance affectant les articulations et les os apparaissent fréquemment chez le jeune chien, plus souvent chez le mâle que chez la femelle. Plusieurs articulations peuvent être atteintes (Ostéochondrose dissécante de l’épaule, du coude, du genou/dysplasie du coude, petits morceaux d’os voyageant dans l’articulation/dysplasie de la hanche (HD), malformation de l’articulation coxo-fémorale).
Parfois, seuls les cartilages de croissance, lieux de croissance des os, sont touchés (Ostéodystrophie hypertrophique atteignant postérieures comme antérieures).
La dysplasie des hanches peut causer des problèmes dès le jeune âge : ayant des difficultés à se relever, le chiot reste beaucoup(trop) couché/court avec raideur ou en boitant/court en "saut de lapin" (les 2 postérieures ensemble)/arrière main douloureuse/etc… Dans la plupart des cas, la musculature de l’arrière-main s’affaiblit. Il s’agit d’une affection à base héréditaire qui peut être confirmée par un examen radiographique.

L’Ostéochondrose dissécante de même que la dysplasie du coude sont des problèmes aggravants qui présentent également une base héréditaire. La qualité du cartilage de conjugaison va ici se dégrader et peut même se détacher par morceaux qui, mobiles dans l’articulation, provoquent raideurs et boiteries. Ici aussi un diagnostic définitif pourra être établi par radiographie.
Dans les os longs eux-mêmes (tant à l’avant qu’à l’arrière) peut apparaître l’onostose qui affecte la calcification en des points particuliers pendant la croissance ce qui provoque des douleurs.
Le traitement dans ce cas consistera dans un premier stade à ralentir la croissance par, entre autres, un régime diététique strict (diminuer les quantités et veiller à l’équilibrage parfait des rations). Il faut également éviter les excès : pas de surcharge pondérale et de l’exercice limité et adapté. On donnera des anti-douleurs et des anti-inflammatoires. On envisagera même une intervention chirurgicale.

Les atteintes les plus fréquentes de la colonne vertébrale sont :
L’instabilité vertébrale cervicale(I.V.C.) ou syndrome de Wobbler où par l’instabilité et la malformation des vertèbres cervicales apparaît une pression sur la moelle épinière. Ceci provoquera des atteintes nerveuses telle que le contrôle des muscles locomoteurs s’en trouve diminué. Ceci peut aller du simple dérapage des postérieurs à la marche ataxique, aux chutes ou aux tremblements de l’arrière-main. La nuque est douloureuse et on peut arriver jusqu’à la paralysie.

Le traitement servira à diminuer la pression sur les nerfs par des médicaments ou de la physiothérapie. L’intervention chirurgicale est possible dans certains cas. Il s’agit d’une affection avec un fond héréditaire certain.

La spondyloseconsiste en une croissance des vertèbres qui se soudent entre elles. Il s’agit d’une maladie de vieillesse qui atteint chaque chien lorsqu’il de vient suffisamment âgé. Chaque sujet en souffrira plus ou moins. Il présentera une simple raideur matinale ou un dos douloureux avec (plus rarement) des conséquences nerveuses. Parfois une aggravation brutale et douloureuse survient. Le dos rendu rigide ne peut, en effet, plus assurer certains efforts avec la souplesse requise.

Le traitement consistera en anti-douleurs et médicaments retardant l’arthrose, une activité réduite et un contrôle du poids.

Queue "en crochet": à peine marqué ou important, le coude peut être situé aussi bien près du bout de la queue qu’à sa base. Il s’agit d’une malformation congénitale et héréditaire qui n’entraîne pas directement de problèmes de santé chez le sujet atteint.

Les problèmes cardiaques :
Le plus connu est la cardiomyopathie congestive qui atteint le muscle cardiaque. Ceci entraîne une arythmie cardiaque et une circulation sanguine insuffisante. Le chien va maigrir, mal manger, se retrouver en piètre condition, se sentir oppressé et des gonflements (gros ventre) peuvent survenir. En ce cas on peut également soupçonner une origine héréditaire. Un électrocardiogramme et une échographie du cœur confirmeront le diagnostic.

Le traitement consistera en l’administration de tonicardiaques, d’hypotenseurs et de diurétiques qui permettront une amélioration et un prolongement de l’espérance de vie sans pour autant agir sur les causes.

Les problèmes du tube digestif :
La torsion d’estomacest une situation aiguë potentiellement mortelle au cours de laquelle l’estomac sous l’effet d’une rétention gazeuse se déplace et se retourne dans l’abdomen. Ceci amène une très importante dilatation abdominale. Le chien d’abord anxieux puis "shocké" peut succomber (Ndlr voir Revue n° 2/97 page 47). Immédiatement se rendre chez le vétérinaire si on constate un ballonnement accompagné de salivation intense et de tentatives de régurgitation allant s’aggravant. De nombreuses causes sont avancées (nourriture, anatomie, race, mouvements, etc…), mais, de fait, ici aussi on trouve une propension héréditaire à ce type de pathologie.

IL FAUT IMPERATIVEMENT REAGIR IMMEDIATEMENT! Intuber, ponctionner ou opérer en fonction de la gravité et du laps de temps écoulé depuis de début du problème. Le pronostic en dépendra énormément.

La dilatation de l’œsophage(megaoesophagius) est une affection qui atteint les chiots par laquelle les réflexes de progression de la nourriture dans l’œsophage sont atteints. Ceci rend impossible le flux normal des aliments de la gorge vers l’estomac et provoque une dilatation de l’œsophage. La nourriture est alors renvoyée vers la bouche avec un grand risque d’étranglement et d’étouffement. Il n’existe pas de traitement en la matière. C’est un cas d’euthanasie.

Les problèmes de peau :
Des atteintes infectieuses de la peau comme la gale, la teigne ou certaines infections bactériennes surviennent surtout chez le jeune chien. Une culture basée sur un frottis permet un diagnostic sûr. Les symptômes extérieurs étant très diversifiés.
Le traitement dépendra de l’agent infectieux. Le pronostic est bon, dans la plupart des cas.
le dogue allemand peut aussi présenter des allergies. Chez le chien, comme chez l’homme, la peau est un des lieux privilégiés de manifestations allergiques. Le tableau clinique est très variable et la cause ne pourra être déterminée que par des examens et analyses étendus.
Le traitement pourra alors être soit une désensibilisation aux allergènes identifiés soit une élimination des seuls symptômes.

Les affections occulaires :
L’entropion(enroulement des paupières supérieures et/ou inférieures) etl’ectropion(paupières trop lâches et pendantes) sont deux affections d’origine héréditaire qui peuvent conduire à des atteintes du globe oculaire, à des douleurs, au clignement des yeux, à un écoulement lacrymal trop abondant, etc…
Le traitement se fera soit à base de pommades soit chirurgicalement.
Le retournement du cartilage de la troisième paupière : le chien possède une troisième paupière dans le coin interne de l’œil. Celle-ci doit sa rigidité à un petit disque de cartilage. Celui-ci peut parfois se retourner ce qui rend la troisième paupière beaucoup plus apparente.
L’excroissance de la glande de la troisième paupière se présente pratiquement de la même manière que le cas ci-dessus.
Le traitement est chirurgical. On peut momentanément appliquer une pommade afin de préserver l’œil.

Les maladies infectieuses :
La Parvoviroseprovoque des vomissements et de la diarrhée parfois sanguinolente, surtout chez le jeune chien. Elle peut s’avérer mortelle. On pratique la vaccination chez les chiots mais en sachant qu’elle n’est pas efficace à 100%. Les chiens sont amorphes et abattus, peuvent avoir de fortes fièvres, les déjections sont liquides, les vomissures peuvent être écumeuses à sanglantes, un grand amaigrissement et une perte d’appétit totale sont observés.
Le traitement se fera par perfusion, afin de soutenir les fonctions vitales. On ajoutera un traitement médicamenteux et des soins attentifs.

La toux des chenils peut être causée par de nombreux agents viraux ou bactériens. Nous l’aborderons de façon générale. Dans la plupart des cas, les symptômes sont : toux, ganglions, écoulement nasal purulent, manque d’appétit, abattement. S’il ne s’agit pas d’une affection mortelle, elle peur néanmoins être très perturbatrice et gênante pour le chien. Il existe d’excellents vaccins.
Le traitement s’attaque aux symptômes : faciliter la respiration (broncho-dilatateurs) et diluer les sécrétions buccales. Eventuellement on ajoutera des antibiotiques.

Tumeurs & gonflements :
L’ostéosarcomeest une des tumeurs les plus agressives et les plus malignes. Il s’agit d’une affection des os longs des membres qui survient principalement après l’âge de 3 ans. Au moment où on la découvre, il est en général "métastasé". L’évolution est très douloureuse à cause de l’ulcération de la peau.
Le traitement allégera la douleur et excisera les cellules malignes. On procédera en dernier recours à l’amputation.

Plusieurs tumeurs des parties non osseuses sont observées chez le Dogue. Le groupe le plus nombreux est celui des tumeurs cutanées. Leur malignité est très variable et ne pourra être déterminée que par une analyse plus poussée.
Le traitement est chirurgical dans la plupart des cas.

Les affections nerveuses :
L’Epilepsieou apparition périodique de "court-circuits" dans les transmissions nerveuses existe aussi chez le Dogue. Les symptômes vont d’un simple tremblement des muscles jusqu’aux manifestations connus du "Grand Mal" où le chien présente un tableau de spasmes violents qui peut perdurer un certain temps.
Le traitement, dans les cas graves, passe par l’administration quotidienne de médicaments qui permettent de prévenir ou, en tous les cas, d’espacer les crises.

L’agressivité, l’anxiété et aux autres problèmes comportementaux
Le comportement est l’exemple type de la combinaison d’éléments à base génétique et de leur orientation (modulation) en fonction de l’environnement. C’est ce qui fait l’énorme variation dans les comportements des dogues. Un dogue se doit d’être équilibré, franc et docile.
Le traitement des problèmes éventuels dépendra foncièrement du type de déviance. Il sera toutefois toujours long et parfois même impossible.

De Gezondheid

De Duitse Dog maakt als jonge hond in een zeer korte tijd in vergelijking met vele andere rassen een snelle groei door. Hij gaat van een geboortegewicht van ± 500 gram naar een eindgewicht voor een reu van ± 80 kg.
Qua hoogte en lengte van de benen ontwikkelt de Dog zich tot een maximale maat in ongeveer 13 maanden: de groeischijven, d.w.z., de plaatsen in het been waar de lengtegroei plaatsvindt, zijn dan gesloten. Verdere ‘breedtegroei’ en toename van massa vindt nog wel plaats tot een leeftijd van 2½ jaar ! De groei van het skelet vindt plaats o.a. door rijping en verkalking van kraakbeencellen.
Dit gebeurt met name in de eerder genoemde groeischijven. Het blijkt dat deze groei enigszins stootsgewijs optreedt.
Grootte, massa en groeisnelheid maken de Duitse Dog tot wat hij is: een gigant.
Echter deze kenmerken kunnen leiden tot een aantal gezondheidsproblemen, zeker als de levensomstandigheden (voeding, beweging en verzorging) niet zijn, zoals ze horen te zijn. In het navolgende stuk zal ik in het kort uiteenzetten hoe men, rekening houdende met de speciale eigenschappen van de Duitse Dog, zoveel mogelijk de gezondheid kan bevorderen, zo min mogelijk geconfronteerd zal worden met problemen, en maximaal plezier zal kunnen beleven samen met hem.

We zullen zoveel mogelijk aspecten overlopen van het leven van de hond, beginnend vanaf het moment van aankoop bij de fokker, meestal als hij nog bij zijn nestgenoten is, dus op ± 6 weken leeftijd, tot het moment dat onze Dog tot de ouderen gaat behoren.

De leeftijd waarop de pup het nest verlaat om naar de nieuwe eigenaar te gaan is meestal 8à 10 weken. Daardoor is de verantwoordelijkheid van de fokker voor de goede opgroei, een optimale gezondheid en een normaal gedrag, groot.
Een goed contact en overleg met de fokker, samen met uw dierenarts, in geval van eventuele problemen of vragen over de gezondheid is daarom erg belangrijk.
In breder verband, is het welzijn en de gezondheid van de Duitse Dog een taak voor de organisaties die zich met de fokkerij en begeleiding hiervan bezighouden, zoals de B.D.D.C. en de KMSH.
Het inventariseren en analyseren van gezondheidsproblemen en het vervolgens geven van adviezen en maatregelen is iets dat de komende jaren steeds belangrijker zal worden.

Informatie is het sleutelwoord!


De opgroeifase

Van pup tot volwassen hond:
Iedere liefhebber die een Dog aanschaft, begint met de moeilijkste fase in het leven van de hond, de opgroeifase. Karakter, gedrag, uiterlijk en gezondheid worden in deze periode gevormd en ontwikkeld. Echter, de genetische basis bepaalt vele zaken waarop we een wisselende invloed kunnen uitoefenen met optimale verzorging, voeding en beweging.
We moeten ons realiseren dat de diverse lichamelijke- en gedragskenmerken ieder een verschillende erfelijkheidsgraad hebben.
Een voorbeeld hiervan is de kleur van de Dog: deze is in zeer hoge mate erfelijk bepaald.
Je kunt hier door middel van de verzorging maar een zeer beperkte invloed op uitoefenen. Een ander voorbeeld is de heupdysplasie of HD, waarvan we aannemen dat de erfelijkheidsgraad ongeveer 30% is. D.w.z.: het tot uiting komen hiervan, is grotendeels van verzorging- of milieu-invloeden afhankelijk. Echter het blijft een aandoening met een erfelijke basis: deze moet er zijn, anders komt de HD niet tot uiting.
Optimale opgroei vraagt om regelmaat in voeding, beweging en verzorging. Nu zijn juist deze factoren lastig om exact te beschrijven. Toch zal ik hieronder enige richtlijnen aangeven die kunnen bijdragen tot een maximale gezondheid.


De voeding

Een optimale voeding staat borg voor een normaal groeipatroon, zonder over of ondergewicht, en een goede gezondheid, waarbij alle lichaamsactiviteiten prima kunnen functioneren. Voeding moet smakelijk zijn: het is erg vervelend als de hond zijn voedsel slecht wil eten.
De verteerbaarheid dient zodanig te zijn dat er een goed gevormde ontlasting is, die 1 à 2 maal per dag gebracht word. Er mag geen neiging zijn tot herhaald kleine beetjes (na)persen bij de ontlasting bij de hond.

Een aantal punten m.b.t. de samenstelling van het voer zijn van belang:

  • Tijdens de groei is er een (licht) verhoogde behoefte aan de meeste ingrediënten van de voeding.
  • De energiebehoefte bepaalt de hoeveelheid voer die de Dog opneemt.
  • De hoeveelheid ‘droge’ voedingsstof is afhankelijk van het type voer: voor brokken is dit ± 90%, voor blikvoer 20-25%, voor vlees ± 30% (pens).
  • Het is beter een aantal malen te voeren dan het voer de hele dag te laten staan: zowel vanuit controle (eet hij het voer en hoeveel), als vanuit de hygiëne.

De beweging

Een normaal bewegingspatroon houdt in dat men, rekening houdend met de leeftijd van de pup, langzamerhand meer en eventueel ook vaker gaat lopen met het ouder worden.
Men kan de pup in de eigen omgeving (tuin en huis) gewoon wat rond laten lopen. Hierbij bepaalt hij zijn eigen tempo. Als er gewandeld wordt, dan bij voorkeur aan de lijn. Met mate, kan de hond bijvoorbeeld in het bos of op het strand losgelaten worden, waarbij men voorzichtig moet zijn bij het spelen met andere volwassen honden; dit is vaak de omstandigheid waarbij blessures zich kunnen voordoen.

Trappen lopen of een sprong maken is een beweging die elke jonge en oudere hond moet kunnen maken, echter voor de eerste keer, ook weer met mate. Het jonge skelet ven de Dog is kwetsbaar en gevoelig voor overbelasting.
Vanaf de leeftijd van ongeveer 9 maanden kan men de hond geleidelijkaan ook langs de fiets meenemen voor wat korte afstanden.


De verzorging

In dit gedeelte zal ik me beperken tot de noodzakelijke verzorging in het kader van de gezondheid en ziektepreventie.

De volgende zaken zijn van belang:

  • Het regelmatig ontwormen: vanaf de komst als pup totdat hij een half jaar oud is, kan men hem het best elke maand ontwormen. Daarna volstaat eens in het half jaar. Er zijn goede orale pasta's of tabletten die tegen meerdere wormsoorten en ook de wormlarven werken. Het ontwormen kan gemakkelijk door uzelf uitgevoerd worden.
  • Het preventief inenten : ter voorkoming van een aantal virus- en bacteriële ziektes dient de hond te worden ingeënt. Het inentingsschema is als volgt:
    6 weken: 1° inenting (hondenziekte en parvo)
    9 weken: 2° inenting (parvo en ziekte van Weil)
    12 weken: 3° inenting (cocktailinenting; o.a. parvo/ Weil/hondeziekte/ hcc)
    16 weken: 4° inenting (eventueel herhalen van parvo/ Weil, in geval van reis naar buitenland: hondsdolheid of rabiës).

Het inenten dient door uw dierenarts te gebeuren. Deze verzorgt hierbij:

  • De gezondheidscontrole: bij de inenting op 6 weken controleert de dierenarts alle pups op bepaalde afwijkingen, waarvan in het inentingspaspoort een aantekening gemaakt wordt. Nadat de pup bij de nieuwe eigenaar is gekomen wordt deze controle herhaald bij de enting van 12 weken. Sommige aangeboren of erfelijke gebreken kunnen hierbij eventueel naar voren komen, en daarnaast kan men terecht met vragen over de pup.
  • De uiterlijke verzorging: men kan de hond gerust wassen in tegenstelling tot wat velen denken. Een speciale hondenshampoo is wel aan te raden. De nagels kunnen, indien ze vanzelf niet slijten door het lopen, bijgeknipt worden. Normaal dienen ze in stand de grond juist niet te raken. Het is aan te raden het gebit schoon te houden door het te laten poetsen door een dierenarts. De mond is ook bij de hond potentieel een bron van chronische infecties en heeft als zodanig een invloed op de levensverwachting.

Het voorkomen van parasitaire infecties van de huid en vacht (vlooien, luizen, teken en schurftmijt) kan door wassen met speciale shampoos, druppels of sprays van een behandelingsvloeistof meestal om de 4 weken, het geven van tabletten (met name tegen vlooien) of poederen van de vacht. Het gebruik van vlooienbanden heeft bij een grote hond als de Duitse Dog in het algemeen niet zulke goede resultaten.

Specifieke verzorgingsaandacht:
De oren:regelmatig schoonhouden door middel van het spoelen met een oorreiniger
is aan te bevelen. Een wattenstaafje is uit den boze bij de hond. Het vuil wordt hiermee verder in de gehoorgang gebracht in plaats van eruit!
De ogen:droogmaken en verwijderen van oogvet en een eventuele traanstreep rond het oog, indien nodig. Bij sommige Doggen zijn de oogleden wat aan de ruime kant. Dit kan gemakkelijk wat irritatie veroorzaken met uitvloeiing tot gevolg.
De anaalklieren:de hond heeft 2 klieren onder de anus, waarmee hij zijn reukvlag op de ontlasting achterlaat. Deze kunnen verstoppen, waarbij irritatie kan optreden en meestal jeuk rond de staartbasis. Deze kan men zelf trachten leeg te knijpen of anders de dierenarts vragen dit probleem op te lossen.
De voorhuid van de reu:het af en toe laten vallen van een druppeltje voorhuidvocht is normaal voor een groot gedeelte van de reuen. Vindt men dit vervelend, of wordt het veel meer, dan kunnen penis en voorhuid worden gespoeld met een speciaal middel hiervoor.


Gezondheidsproblemen en hun behandeling

Een totaal overzicht van alle potentiële ziektes en aandoeningen zou het doel van dit boekje voorbij schieten; daarom heb ik getracht in het kort en in begrijpelijke taal een lijstje te geven van de meest voorkomenden. Daarnaast vindt u een behandelingsadvies; uiteindelijk dient de eigen dierenarts en voorkomende gevallen de specifieke behandeling te geven.

Bewegingssysteem (orthopedie):
Groeistoornissen van gewrichten en botten:
Bij de jonge hond komt dit regelmatig voor. Hierbij meer bij reuen dan teven. Soms meerdere gewrichten (Osteochondrosis Dissecansof OCD in schouder, elleboog, hak of knie. Elleboogdysplasie, losse stukjes bot in de elleboog. Heupdysplasie of HD, een misvorming van het heupgewricht, soms alleen de groeischijven, dat zijn de plaatsen waar het bot groeit ( Hypertrofische Osteo Dystrofie, met name onderbenen, voor en achter).
Heupdysplasie kan al op jonge leeftijd tot problemen leiden, zoals het slecht overeind komen, veel liggen, achter stijf of kreupel lopen, bunny-hopping, pijnlijk in de achterhand zijn, enz. Meestal vermindert de bespiering van de achterhand sterk. Het is een aandoening met een erfelijke achtergrond, die met behulp van röntgenopnames kan worden vastgesteld.

OCD is samen met de ED (elleboogdysplasie) een toenemend probleem, ook met een erfelijke achtergrond. De kwaliteit van het gewrichtskraakbeen gaat hierbij op specifieke plaatsen achteruit, kan zelfs los in het gewricht komen te liggen, waardoor kreupelheid en stijfheid kan ontstaan. Ook hier zijn röntgenfoto’ s het uiteindelijke diagnosticum.
In de benen zelf (boven- en onderbeen, voor en achter) komt enostosis voor, waarbij een plek ontstaat waar de verbening niet goed verloopt tijdens de groei, waardoor pijnlijkheid ontstaat. De behandeling bestaat in eerste instantie uit het afremmen van groeisnelheid door o.a. een strikt dieet (minder geven, goed uitgebalanceerde voeding), het vermijden van overbelasting (minder gewicht, aangepaste beweging), het geven van pijnstillers en ontstekingsremmers ( de zogenaamde nsaid’ s) en eventueel zelfs operatief ingrijpen.

Wervelkolomaandoeningen:
De meest voorkomende aandoeningen zijn:
DeCVI, de Cervical Vertebrale Instabiliteit, ofwel de halswervelinstabiliteit, en dit wordt met name wobbler genoemd, waarbij door instabiele en misvormde halswervels, drukking ontstaat op het ruggenmerg. Hierbij gaat zenuwuitval plaatsvinden zodat de controle over de voortbewegingsspieren vermindert. Dit kan leiden tot slepen met de achterbenen, atactisch lopen, omvallen, trillende achterbenen, halspijnlijkheid en zelfs tot verlamming.

De behandeling is gericht op vermindering van druk op de zenuwen met medicijnen en eventuele fysiotherapie. Chirurgisch ingrijpen is in bepaalde gevallen ook mogelijk. Het is een afwijking met een zekere erfelijke achtergrond.

Spondylose, het simpelweg vergroeien van wervels met elkaar, is een ziekte die optreedt bij het ouder worden : elke hond krijgt er, als hij oud genoeg wordt, in meer of mindere mate mee te maken. Klachten lopen uiteen van ochtendstijfheid tot pijnlijke rug en (zelden) zenuwuitval. Soms ontstaat een acute verslechtering qua pijnlijkheid, doordat de door spondylose verstijfde rug, niet meer in staat is soepel bepaalde belastingen op te vangen.
De behandeling is pijnstilling, artroseremming, gedoseerde beweging, gewicht beperken.

Hartproblemen:
De bekendste is de congestieve cardiomyopathie, een hartspieraandoening, die leidt tot onregelmatige hartactie, onvoldoende bloedcirculatie, waardoor de honden vermageren, slecht eten, een verminderde conditie krijgen, het benauwd kunnen krijgen en zwellingen kunnen ontwikkelen (dikke buik). Ook hier is het mogelijk dat er een erfelijke achtergrond voor aanwezig is. Een ecg en echografie van het hart kunnen de diagnose bevestigen.

De behandeling bestaat uit hartspierversterkers, bloeddrukverlagers en vochtafdrijvende middelen, die een verbetering van de levensverwachting geven, maar echter niet oorzakelijk werken.

Maag- en darmproblemen:
Maagdraaiing:
Dit is een acute, potentieel levensbedreigende situatie, waarbij de maag door gasophoping steeds verder uitzet en gaat draaien in de buik. Dit leidt tot een enorm verdikte buik, waardoor de hond het benauwd krijgt, in shock kan gaan en kan sterven. Onmiddellijk naar de dierenarts in geval van een verdikking van de buik, meestal gepaard gaande met slijmen en overgeven, en het steeds slomer worden.
Allerlei oorzaken worden aangegeven (voeding, anatomie, ras, beweging, enz.), echter ook hiervoor is potentieel een erfelijke achtergrond.
Behandeling: direct ingrijpen! Slang inbrengen, puncteren of opereren, afhankelijk van de ernst en tijdsduur, waarin het ontstaan is. De prognose is hiervan ook sterk afhankelijk.

Slokdarmverwijding of megaoesofagus is een aandoening bij pups, waarbij de zenuwvoorziening van de slokdarmspier niet goed functioneert. Hierbij ontstaat een onvermogen om het voedsel goed van de keel naar de maag te transporteren, waardoor ophoping in de slokdarm ontstaat. Dit voedsel wordt dan op verschillende tijden weer terug opgegeven naar de mond, waarbij een groot verslikkingsgevaar bestaat, met als gevolg mogelijk verslik-longontsteking.
Een behandeling is er niet echt: advies is euthanasie.

Huidproblemen:
Infectieuze huidaandoeningen zoals schimmel, schurft en bepaalde bacteriële ontstekingen komen voor bij jonge honden. Huidafkrabsels en kweken, geven de diagnose. Het uiterlijke beeld is zeer divers.
De behandeling is sterk afhankelijk van het type verwekker, de prognose is normaal gezien goed.
Allergieën komen ook bij de Duitse Dog nogal eens voor. Bij de hond (in tegenstelling tot de mens) is de huid het primaire allergieorgaan. Het beeld is erg wisselend, de oorzaak wordt door uitgebreid onderzoek uitgewezen.
De behandeling kan bestaan enerzijds uit het ongevoelig maken voor de allergenen, dit is de zogenaamde desensibilisatie, of symptomatisch maken (dit is het onderdrukken van de verschijnselen).


Oogafwijkingen:

  • Entropion(het naar binnen krullen van de oogleden, boven en/of onder)
  • Ectropion(het naar buiten krullen en te ruim zijn van de oogleden)

Dit zijn beiden aandoeningen met een erfelijke achtergrond, die kunnen leiden tot beschadiging van de oogbol, pijnlijkheid, dichtknijpen van het oog, verhoogde tranenvloed, enz.
De behandeling bestaat uit zalven en eventuele chirurgische correctie.
Het omklappen van het kraakbeen van het derde ooglid; de hond heeft een derde ooglid in de neushoek van het oog, die zijn stijfheid ontleent aan een kraakbeenschijfje. Dit kan soms omklappen, waardoor het derde ooglid sterker zichtbaar wordt.

Vergroting van de klier van het derde ooglid; dit geeft uiterlijk een zelfde soort verschijning als de vorige.
De behandeling is operatief, tijdelijk kan er gezalfd worden ter bescherming van het oog.

Infectieziekten:
Parvovirus:
Dit veroorzaakt braken en diarree, al dan niet met bloed, bij jongere honden. Het kan potentieel levensbedreigend zijn. De pups worden hiertegen ingeënt, dit geeft echter geen volledige garantie op het voorkomen.
Ze worden sloom en suf, kunnen hoge koorts hebben, waterdunne ontlasting, witschuimig tot bloederig overgeven, sterk vermageren en willen niet meer eten.
De behandeling bestaat uit gerichte infusen ter ondersteuning van de lichaamsfuncties en medicinale behandeling, en een optimale algemene verzorging.

Kennelhoest:
Dit is een ziekte die door een aantal virussen en bacteriën kan worden veroorzaakt; we zien het in toenemende mate. Klachten zijn in het algemeen: hoesten, kokhalzen, vieze neusuitvloeiing, slecht eten, sloom zijn...
Het is geen levensbedreigende aandoening, echter kan het zeer hardnekkig en vervelend voor de hond zijn. Er zijn goede preventieve inentingen.
De behandeling is symptomatisch: luchtwegverruimende middelen, slijmoplossers, en eventueel het gebruik van antibiotica.

Tumoren en gezwellen:
Osteosarcoom:
Dit is een van de meest kwaadaardige en agressieve gezwellen. Het is een bottumor van de lange pijpbeenderen, die meestal vanaf 3 jaar kan optreden. Op het moment dat hij wordt gevonden, is hij reeds uitgezaaid. Het proces is in het algemeen zeer pijnlijk door oplichting en beschadiging van het botvlies.
De behandeling kan bestaan uit verlichting van de pijn, afremming van de celdeling en eventuele amputatie.

Weke delen tumoren:
Dit zijn verschillende typen gezwellen die voor komen bij onze Dog. De grootste groep vormen de huidgezwellen. De kwaadaardigheid of goedaardigheid is wisselend en kan pas bij verder onderzoek vastgesteld worden.

De behandeling is in de meeste gevallen chirurgisch.

Zenuwstelsel :
Epilepsie
Ook bij de Duitse Dog komen periodieke en aanvalsgewijze optredens van bepaalde elektrische ontladingen in de hersenen voor. Symptomen variëren van spiertrillingen tot het zogenaamde Grand Mal, waarbij de hond volledig in een krampsituatie komt, die een langere tijd kan aanhouden.
De behandeling, in ernstige gevallen, bestaat uit het dagelijks toedienen van medicijnen; hiermee voorkomt men en vermindert men opkomende aanvallen.

Agressiviteit, angst en andere gedragsafwijkingen
Het gedrag is een duidelijk voorbeeld van een eigenschap met een genetische basis, die door omgevingsfactoren kan worden gemoduleerd. Vandaar dat er zeer veel variatie bestaat in gedragingen van de diverse Doggen. Een Dog dient vrijmoedig, standvastig en gehoorzaam aan de mens te zijn.
De behandeling is sterk afhankelijk van de specifieke afwijking. In het algemeen langdurig, soms zelf onmogelijk